Wet Kwaliteit Incassodienstverlening: Cumulatie van incassokosten
Wet Kwaliteit Incassodienstverlening: Cumulatie van incassokosten
Onlangs heeft minister Sander Dekker voor Rechtsbescherming een wetsvoorstel ingediend om de buitengerechtelijke dienstverlening aan te scherpen. (Wet kwaliteit incassodienstverlening, Wki’). Naast de introductie van kwaliteitseisen en een register voor incassobureaus past de Wki wettelijke maximale buitengerechtelijke incassokosten bij termijnbetalingen aan die volgen uit duurovereenkomsten. Deze wetswijziging heeft als doel om het ongewenste verdienmodel bij de cumulatie van termijnvorderingen tegen te gaan. De Wki biedt hiervoor een oplossing waarbij belangen van schuldeisers niet uit het oog worden verloren.
Huidige vergoeding
Op dit moment is de hoogte van de vergoeding van de buitengerechtelijke incassokosten ten aanzien van consumenten vastgesteld op een percentage van een verschuldigde hoofdsom met een minimum (ongeacht de hoogte van de vordering) van € 40,00. Incassokosten die het maximum niet te boven gaan, worden als redelijke kosten beschouwd. Indien de schuldenaar voor meerdere opeisbare vorderingen wordt aangemaand, moet dit in één aanmaning plaatsvinden.
Iemand die een sportschoolabonnement heeft en hiervoor maandelijks € 25,00 betaald, is bij een achterstand van drie maanden € 40,00 incassokosten verschuldigd. Als de sportschoolhouder na iedere niet-betaalde termijn een aanmaning verstuurt, mag over elke termijn incassokosten worden gerekend.De consument is bij een achterstand van drie maanden dan € 120,00 incassokosten verschuldigd.
De nieuwe staffel
De Wki introduceert een nieuwe bepaling waarin bij termijnbetalingen minder dan € 266,67 de incassokosten afhankelijk zijn van het aantal niet tijdig betaalde termijnen binnen een half jaar. Voor de eerste gemiste termijn mag € 40,00 worden gerekend. Voor de termijnen er na, die binnen een periode van zes maanden vallen, geldt dat telkens € 20,00 aan incassokosten mag worden gerekend. Het maximumbedrag aan incassokosten komt per zes maanden uit op € 140,00 (€ 40,00 + 5 x € 20,00), waar dit onder de huidige regeling € 240,00 (6 x € 40,00) kan zijn.
In het voorbeeld van het sportschoolabonnement is de consument bij een achterstand van drie maanden (binnen zes maanden) € 80,00 verschuldigd. Indien een termijnbedrag hoger uitvalt dan € 266,67 geldt de cumulatiestaffel en wordt een percentage van de vordering als maximum aan incassokosten aangehouden. Deze gemiste termijn telt mee voor de terugkijktermijn van zes maanden.
Alternatieven
Uitgangspunt van de voorgestelde regeling is enerzijds dat de incassokosten voor de schuldenaar niet oplopen en anderzijds dat de schuldeiser geregeld incassokosten rekent en een realistische vergoeding voor zijn werkzaamheden krijgt.
Ter voorbereiding op de uitwerking van het wetsvoorstel zijn alternatieven bestudeerd. De meest voor de hand liggende is een verplichting om openstaande termijnen samen te voegen voor de berekening van incassokosten. Ook als er een aanmaning is gestuurd. Dit betekent dat incassokosten gemaximaliseerd blijven op € 40,00 totdat het totaalbedrag aan openstaande facturen de grens van € 266,67 overschrijdt.
Vanuit het oogpunt van consumentenbescherming geniet deze optie de voorkeur. De nieuwe regeling voelt namelijk nog steeds ongemakkelijk bij lage termijnbedragen. Een consument die maandelijks een tijdschriftabonnement voor € 9,99 afsluit, moet bij een betaalachterstand van drie maanden € 80,00 incassokosten betalen. De incassokosten zijn bijna drie keer zo hoog als de daadwerkelijke betaalachterstand.
Minister Dekker vindt dit alternatief moeilijk uitvoerbaar. Zeker wanneer er deelbetalingen worden verricht en de totale openstaande vordering daardoor fluctueert. Daarnaast is er niet gekozen voor deze variant, omdat er voor de schuldenaar geen prikkel bestaat om opvolgende termijnen op tijd te betalen. Bij een verplichting tot samenvoegen worden de minimale incassokosten van € 40,00 pas verhoogd wanneer de totale hoofdsom van alle termijnen de grens van € 266, 67 overschrijdt. Kosten die een organisatie moet maken om een vervallen factuur te incasseren, worden niet meer gecompenseerd.
Dit ‘probleem’ kan worden opgelost door de verantwoordelijkheid voor het creëren van betalingsprikkels bij de schuldeiser neer te leggen. Deze prikkels kunnen worden gecreëerd door schuldeisers te verplichten c.q. aan te moedigen om abonnementen (en daarmee de dienstverlening) tussentijds te beëindigen, wanneer de klant zijn of haar financiële verplichtingen niet nakomt. Het laten doorlopen van abonnementen als verdienmodel aan incassokosten wordt op deze manier onmogelijk gemaakt.
Rol schuldeisers
De Wki probeert de belangen van consumentschuldenaren en schuldeisers te balanceren. Tot op zekere hoogte is dit met de introductie van een nieuwe maximalisatie van buitengerechtelijke incassokosten gelukt. Ook de nieuwe staffel schiet desalniettemin tekort in het beschermen van consumenten tegen relatief hoge incassokosten bij lage maandtermijnen. Het vorderen van incassokosten die overeenkomen met bijna 300 procent van de hoofdsom blijft op basis van de nieuwe staffel mogelijk.
Om deze ongewenste situatie te voorkomen, kunnen schuldeisers en buitengerechtelijke incassodienstverleners zelf een belangrijke rol vervullen. Zij houden de mogelijkheid om hun eigen berekeningswijze toe te passen, zolang dit niet tot hogere kosten leidt voor de consument. Bij hen ligt de morele verantwoordelijkheid om bij lage maandtermijnen af te wijken ten voordele van de consument. Dit kan door openstaande termijnen samen te voegen voor de berekening van de incassokosten, of door abonnementen proactief tussentijds te beëindigen c.q. op te schorten bij niet-nakoming.
Trust and Law en DebtCo spannen zich met hun opdrachtgevers in om de ongewenste cumulatie van incassokosten te voorkomen. Toch is nieuwe (strengere) wetgeving wenselijk om niet af te wijken van de huidige wetgeving, zodat bescherming van de belangen van schuldeisers en schuldenaren goed is geregeld.